ارزیابی الگوهای مختلف کشت مخلوط سورگوم علوفه‌ای (Sorghum bicolor L.) با ماشک گل خوشه ای (Vicia villosa L.) در سطوح مختلف کود نیتروژن

عبدالله جوانمرد1، جلال آرژه2، عادل دباغ محمدی نسب3، طه ایزان 4 1-استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه 2-دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه 3-استاد گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز 4-دانشجوی سابق  کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه مسئول مکاتبه: ‌[email protected]   تاریخ دریافت: 15/12/1392                                                                                        تاریخ پذیرش: 12/7/1393     چکیده     به‌منظور بررسی الگوهای مختلف کاشت مخلوط سورگوم علوفه­ای و ماشک گل خوشه­ای در سطوح مختلف کود نیتروژن، آزمایشی به­صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با 15 تیمار و سه تکرار درمزرعه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در سال زراعی 1392 به اجرا درآمد. فاکتور اول شامل کود نیتروژنه در سه سطح N0 (عدم مصرف کود)،  N30 (مصرف 30 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار)،  N60(مصرف 60 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و فاکتور دوم الگوهای مختلف کشت در سه سطح 1 P (کاشت سورگوم علوفه‌ای در وسط پشته‌ها و کاشت ماشک گل خوشه‌ای در طرفین پشته‌ها)، 2P (کاشت سورگوم علوفه‌ای در یک طرف پشته‌ها و کاشت ماشک گل خوشه‌ای در طرف دیگر پشته‌ها)، 3 P(کاشت سورگوم علوفه‌ای در وسط پشته‌ها و کاشت ماشک گل خوشه‌ای در طرفین و روی پشته‌ها) بود. نتایج نشان داد که کاربرد کود نیتروژنه موجب افزایش وزن خشک سورگوم علوفه‌ای شد و حداکثر عملکرد علوفه سورگوم در الگوی اول کاشت (1P) به­دست آمد. در هر دو چین حداکثر عملکرد علوفه خشک ماشک گل خوشه­ای در الگوی سوم کاشت (3P) با مصرف 60 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار (7/371 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. بالاترین مقدار نسبت برابری زمین (94/1) و مجموع ارزش نسبی (14/1) متعلق به ترکیب تیماری الگوی اول کاشت بدون مصرف کود نیتروژن بود. بیشترین مقدار نسبت برابری زمین استاندارد (92/1) در ترکیب تیماری الگوی دوم کاشت با مصرف 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به­دست آمد. در مجموع می‌توان بیان کرد که برای تولید علوفه خشک سورگوم، ترکیب الگوی اول کاشت با عدم مصرف کود بر سایر الگوهای کاشت برتری داشت.